تفاوت تصاویر پیکسلی و وکتور

یکی از مواردی که در موضوع گرافیک و تصاویر با آن روبرو هستیم نوع تصاویری هستند که در دنیای دیجیتال وکامپیوتر ها میبینیم. به طور کلی تصاویر ها به دو نوع تصاویر پیکسلی و تصاویر وکتور تقسیم بندی میشوند. هریک از این دو نوع تصویر ویژگی هایی دارند که در این مقاله قصد داریم به تصاویر پیکسلی یا بیت مپ، تصاویر وکتور یا برداری و کاربردهای آن آشنا میشویم.

در این مقاله به یکی مفاهیم اولیه در طراحی گرافیک که باید طراحان گرافیک با آن به خوبی با موارد استفاده و کاربردهای آن اشنا شوند میپردازیم که مربوط به تصاویر پیکسلی و برداری میباشد. نکته ی مشابهی که بین این دوع نوع مفهوم در تصاویر وجود دارد این است که هر دو این مفاهیم از کوچکترین جزء تشکیل دهنده تصاویر هستند اما اینکه هر کدام چه تفاوتی دارند و کدام یک مزیت بیشتری نسبت به دیگری دارد را در ادامه میپردازیم.

تصاویر پیکسلی یا بیت مپ

تصاویر پیکسلی یا تصاویر بیت مپ یکی از پراستفاده ترین انواع تصاویر هستند که در روزمره خیلی از این نوع تصاویر استفاده میکنیم. پیکسل کوچکترین تشکیل دهنده تصاویر میباشد که یک تصویر بنا بر ابعاد آن از تعداد پیکسل های متعددی استفاده میشود. پیکسل ها مربع های کوچکی هستند که دارای رنگ هستند و این پیکسل ها در کنار یکدیگر باعث به نمایش گذاشتن یک تصویر واضح و نهایی می شوند و در تصاویر پیکسلی، رنگ های استفاده شده در هر یک از پیکسل ها در فایل پروژه ذخیره میشوند و حجم تصویری که در خروجی کار به دست می اوریم نیز به دلیل ذخیره سازی اطلاعات هر پیکسل به نسبت بالا میباشد. به گرافیک پیکسلی، گرافیک شطرنجی یا به اصطلاح انگلیسی Raster گفته می شود.

پیکسل ها عاملی بر کیفیت تصاویر هستند. بر همین اساس تعداد پیکسل هایی که در یک واحد معینی از تصویر(اینچ) بیشتر باشد، تصویر کیفیت بیشتری خواهد داشت و هرچقدر تعداد پیکسل های تصاویر کمتر باشد، دقت بر روی رنگ ها و جزئیات هر پیکسل نیز کمتر میشود و درنتیجه تصویر بی کیفیتی را میبینیم، که این مبحث به رزولوشن تصویر مربوط میشود که با DPI نمایش داده میشود. وقتی یک تصویر را دو برابر بزرگ کنیم، پیکسل‌ها هم به اندازه دو برابر بزرگ می‌شوند. در این حالت تعداد نقاط در هر اینچ نصف می‌شود. هرچه تصویر را بزرگتر شود ، پیکسل‌ها بیشتر به چشم می‌آیند، تصویر جزئیات خود را از دست می‌دهد و لبه های آن دندانه دار می شود. که این موضوع اصلی ترین نقطه ضعفی است که با تصاویر پیکسلی روبرو هستیم یعنی باعث افت کیفیت تصاویر می شود. در حقیقت در تصاویر پیکسلی بزرگ کردن تصاویر همراه با کاهش کیفیت تصویر در هر پیکسل به وجود می آید و راهی که برای پیشگیری از این موضوع وجود دارد بالابردن تعداد پیکسل های بیشتر برای هر اینچ از تصویر میباشد تا جزئیات هر پیکسل بیشتر شود تا این جزئیات افت کیفیت به میزان کمتری به چشم آید، اما مورد دیگری که با افزایش تعداد پیکسل ها تا حدودی با مشکل روبرو میسازد، افزایش حجم فایل تصویر پیکسلی نهایی خواهد بود.

تصاویری که توسط دوربین ها گرفته میشوند نیز دقیقاً نمونه ای از استفاده از طرح های پیکسلی میباشد که حتی در نمایشگرهای موبایل، موبایل هایی که رزولوشن ، تعداد پیکسل های هر اینچ، بیشتری باشد کیفیت تصویر بیشتر و قیمت بالاتری هم دارند. تصویر پیکسلی یا بیت مپ توسط نرم افزارهای مختلفی طراحی میشود که رایج ترین و معروف ترین نرم افزارهای تولید و طراحی تصاویر پیکسلی ، نرم افزار فتوشاپ (photoshop) و Paint میباشد. از طرفی دیگر تصاویر پیکسلی را میتوان با نوع فرمت تصویر نیز شناسایی کرد که معروف ترین و پرکاربردترین فرمت های تصاویر پیکسلی PNG، Gif، PSD، Tiff، JPG، BMP میباشد.

کاربرد تصاویر پیکسلی

شاید با دانستن ویژگی هایی که تا به حال در مورد تصاویر پیکسلی بیان شد، به این فکر کنید که اصلاً کاربردی ندارند اما اصلاً اینگونه نیست چون نحوه طراحی، استفاده از تصاویر، رزولوشن درست تصاویر و … عواملی هستند که بتوان خروجی مناسبی را در طراحی ها ایجاد کرد. کاربردهایی که در تصویر پیکسلی و بیت مپ مورد استفاده قرار میگیرد، در طراحی های عکاسی و طراحی های آتلیه ای و روتوش عکس، طراحی های صنعت چاپ، طراحی های شبکه های اجتماعی و … میباشد.

تصاویر وکتور یا برداری

نوع دیگری از تصاویر که مورد استفاده قرار میگرد، تصاویر وکتور و برداری هستند که این نوع از تصاویر، بر اساس معادلات ریاضی طراحی میشوند. در گرافیک وکتوری (برداری) تصویر در قالب مجموعه ای از مشخصات هندسی مانند نقاط، خطوط، منحنی ها، دایره ها و چند ضلعی ها ذخیره می شود و براساس همین نوع سبک طراحی تصاویر، با بزرگ کردن اندازه تصویر نیز مشکلی برای کاهش کیفیت تصویر وجود ندارد و رویه بزرگ کردن اندازه بر اساس ترسیم ریاضی انجام میشود که درحقیقت با تغییر مختصات هر یک از نقاط بر اساس ریاضییات، تصویر دچار افت کیفیت و دندانه دندانه شدن گوشه های تصویر نمی شود. البته طراحی و پیاده سازی تصاویر وکتور نسبت به تصاویر پیکسلی کار سخت تری میباشد و عموماً حالت واقع گرایانه ای ندارند و یا طراحی واقع گرایانه به صورت وکتور کار سختی است و نیاز به مهارت بالایی دارد که در زمینه تصویرسازی به این مهارت ها توجه ویژه ای میشود. در تصاویر وکتور بحثی بر روی تعداد پیکسل ها در هر اینچ نداریم و میتوان گفت تصاویر وکتور یا برداری مستقل از رزولوشن تصویر هست.

معروف ترین و محبوب ترین نرم افزارهایی که میتوان با استفاده از تصاویر وکتور و برداری را طراحی کرد، نرم افزار ایلوستریتور و کورل دراو است و فرمت های رایجی که میتوان برای خروجی از تصاویر وکتور استفاده کرد که همچنین راهی برای شناخت تصویر برداری نیز است میتوان به PDF، CDR، AI، EPS، SVG و … میباشد.

کاربرد تصاویر وکتوری

موارد استفاده از طرح ها و تصاویر وکتور یا برداری نیز در موارد مختلفی کاربرد پذیر است به همین دلیل از رایج ترین کاربردهای ان میتوان به عنوان استفاده از طرح های وکتور در طراحی لوگو، طراحی های گرافیکی در صنعت چاپ، طراحی ایکون، طراحی اینفوگرافیک، طراحی در صنایع و … اشاره کرد.

ویژگی تصاویر پیکسلی

از واحد های کوچکی به نام پیکسل ساخته میشوند
تصاویر پیکسلی یا بیت مپ به صورت حقیقی هستند و تمام جزئیات را ثبت میکنند
امکان ویرایش تصاویر پیکسلی در مقابل تصاویر وکتور بسیار ساده تر میباشد
کیفیت این تصاویر وابسته به مقدار رزولوشن تصاویر میباشد
حجم خروجی تصاویر پیکسلی در مقابل با تصاویر وکتور بیشتر میباشد
با تغییر سایز تصاویر پیکسلی افت کیفیت در آنها به وجود خواهد آمد
تصاویر دوربین های دیجیتال به صورت پیکسلی میباشد
نرم افزار ها : Free Hands , paint , Adobe Photoshop و…
فرمت های رایج تصاویر پیکسلی : GIF , PSD , PNG , JPEG و…

ویژگی تصاویر وکتور

ساخته شده با معادلات و بردار های ریاضی
عدم وابستگی به رزولوشن تصاویر
عدم افت کیفیت در بزرگنمایی و تغییر سایز
قابل تغییر در هر اندازه ای
استفاده در طراحی های صنعتی
غیر واقعی بودن تصاویر وکتور
دشوار بودن ویرایش و تولید تصاویر وکتور
نرم افزار ها : illustrator , Corel Draw
فرمت های رایج تصاویر وکتور : Ai , EPS , PDF , CDR و…